Dysplazja stawów biodrowych
Dysplazja stawów biodrowych jest dziedziczną anomalią rozwojową. Co to znaczy? W prawie 90 % dziedziczy się po przodkach a tylko około 10% przyczyn tej choroby to czynniki środowiskowe. Wada rozwojowa oznacza, że dotknięte chorobę zwierzę rodzi się ze zdrowymi stawami (rys. 1) a nieprawidłowości stawów ujawniają się w takcie wzrastania. Dlatego wykonanie badania w kierunku dysplazji u młodego, rosnącego osobnika pozbawione jest sensu. Hodowcy często nalegają na wykonywanie tzw. „wstępnych" badań stawów biodrowych z nadzieją, że przy pozytywnej ocenie zdjęć będą mogli inwestować finanse w wystawy, które nie są tanie, w szkolenie, wymagane u niektórych ras. Nic bardziej mylnego. Wyniki badań stawów biodrowych u młodego osobnika są niemiarodajne. To, że u ośmio- czy dziesięciomiesięcznego czworonoga stawy biodrowe wyglądają na zdrowe nie oznacza, że stawy prawidłowo się wykształcą. Wyjątkiem są bardzo rzadko zdarzające się ciężkie postacie dysplazji, które już u młodocianych osobników objawiają się znaczną kulawizną. Są to te rzadkie sytuacje, kiedy istnieje wskazanie do przeprowadzenia badania rentgenowskiego.
Zgodnie z zaleceniami FCI, podstawą oceny stanu stawów biodrowych jest badanie rtg. A promienie rtg nie są obojętnie dla organizmów żywych, a szczególnie dla rosnących. Wszędzie na świecie ogranicza się kontakt młodocianych osobników z tymi promieniami. Wynika z tego oczywista konkluzja, że skoro wykonanie zdjęcia rtg nie jest podstawą do wykluczenia dysplazji u rosnącego osobnika i że badanie to jest dla niego szkodliwe, to nalegania posiadaczy rodowodowych zwierząt działają na szkodę ich podopiecznych.
Dlaczego wszystkie organizacje hodowców zwierząt wybrały właśnie tę, szkodzącą zdrowiu, metodę badania? Otóż warto wiedzieć, że dysplazja stawów biodrowych w większości przypadków nie objawia się w sposób zauważalny zarówno przez opiekuna zwierzaka jak i sędziego na ringu czy lekarza. Często jako radiolog spotykam się z sytuacją, kiedy opiekun psa mówi: „ no przecież mój kochany zwierzak, o mega wspaniałym eksterierze, o niesamowitych osiągnięciach na wystawach krajowych i zagranicznych, pląsa po ringu bez żadnych problemów???". No właśnie w tym tkwi cała zagadka. Młode czworonogi nie mogą zaradzić swojej przypadłości. Bo sama dysplazja nie boli, więc nie zauważymy tego. Warto tu wspomnieć, że następstwem dysplazji jest zapalenie stawów, które w krótkim czasie doprowadza do zwyrodnienia stawów. Dopiero te wspomniane przed chwilą stadia choroby uwidaczniają się w postaci kulawizny. Choroba zwyrodnieniowa stawów pojawia się u dużej liczby psów jako wynik starzenia. W praktyce spotykamy zmiany zwyrodnieniowe najwcześniej w wieku ok 10 do 13 lat. Natomiast zwierzęta z dysplazją wykazują objawy zwyrodnienia stawów w wieku ok 3 lat. W ciężkich przypadkach (rys. 2) może dojść do sytuacji, że osobniki w wieku 3 - 4 lat stają się kalekami pozbawionymi możliwości poruszania się.
W naszej Przychodni istnieje rzadka możliwość wykonania badanie rtg stawów biodrowych w kierunku dysplazji z jednoczesnym wpisaniem wyniku do rodowodu.